გასათვალისწინბელია ისიც, რომ, ავტორიტარული სახელმწiფოები მაშტაbებითა და ხასიათითაც გამოირჩევიან ერთმანეთისაგან. ისინი საყრდენს მმართველობის უძველეს (მონარქიები, თეოკრატიები) და თანამედროვე ფორმებში (დიქტატურა, სამხედრო ხუნტა) პოულობენ. ავტორიტარიზმის ერთ-ერთ თანამედროვე გამოვლინება კი, მისი უკიდურესი ხასიათიდან გამომდინარე, ტოტალიტარიზმია. ჩვეულებრივ მსგავს სისტემებს სათავეში თვითგამოცხადებული მმართველი უდგას ხოლმე, ხოლო პოლიტკური ძალაუფლება მხოლოდ ერთი ან რამდენიმე ადამიანის ხელშია მოქცეული. ავტორიტარულ მმართველთა უმრავლესობა რეალისტურ მიზნებს სახავს, თუმცა, უკიდურეს შემთხვევაში, შესაძლოა, თავისი უხეში და სასტიკი ქმედებების გასამართლებლად უტoპიური იდეoლოგია გამოიყენოს. ჩვეულებისამებრ, ავტორიტარი მმართველები არ ცდილობენ საზოგადოებრივი ცხოვრებისა თუ ეკონoმიკის ყველა სფეროს გაკონტროლებას. მათი ძალისხმევა ძირითადად ძალაუფლებისა და სახელმწიფო მმართველობის არსებული სტრუქტურის შენარჩუნებისაკენ არის მიმართული. ავტორიტარული რეჟიმები დღემდე რჩებიან სამართლeბრივი კონსტიტუციური დემოკრატიის ძირითად ალტერნატივად და პირიქით.
მონარქია, როგორც პოლიტიკური სისტემა, ხშირად სერიოზული საფრთხის წინაშე არასოდეს დამდგარა და გარკვეულ ეპოქებში მმართველობის უპირატეს ფორმად რჩებოდა, თუმცა მონარქიის ძირითად ალტერნატივას ავტორიტარიზმის კიდევ ერთი ფორმა _ ოლიგარქია წარმოადგენდა და არა – რესპუბლიკური მმართველობა. ავტორიტარიზმი ისტორიაში მართველობის ყველაზე გავრცელებული ფორმაა და რამდენიმე მიზეზით არის განპირობებული: იგი მარტივია, არ მოითხოვს რთული კომპლექსური სტრუქტურების, პროცედურების, კანონების შემუშავებას და ხისტია. თუნდაც თეორიულად ეფექტური, იგი გამორიცხავს აზრთა სხვადასხვაობას და, შესაბამისად, მხარეთა შორის გარიგების, შეთანხმებისა და კონსენსუსის აუცილებლობას. ბიუროკრატია კი არსებული რეჟიმისადმი ლოიალური ადამიანებითაა დაკომპლექტებული. ამ დროს საზოგადოებას არ ძალუძს წინ აღუდგეს ხელისუფლების ნებას და არც ცალკეულ ინტერესთა ჯგუფებს. ამავე დროს, არც საზოგადოებრივ აზრს შეუძლია სახელმწიფოს ქმედებათა ბლოკირება. მსგავს მცდელობებს ძალადობრივი რეაქცია მოჰყვება ხოლმე. ოპოზიცია და რეპრესიები ერთი მედლის ორ სხვადასხვა მხარეს წარმოადგენენ. იქ, სადაც უსაფრთხოება მჭიდრო კავშირშია გარე საფრთხეებისაგან თავდაცვასთან, ძლიერი ლიდერის უნარი შეაგროვოს გადასახადები, აშენოს გზები კომუნიკაციისა და ვაჭრობის ხელშეწყობის მიზნით, შექმნას ჯარი და დარაზმოს ხალხი თვითგადარჩენის უმთავრესი ფაქტორია. ხალხის მმართველობა – დემოკრატია კი მხოლოდ ეკონომიკური კეთილდღეობის, ძლიერი საშუალო ფენის არსებობის პირობებში ყვავის.
როგორც ცნობილია, ავტორიტარულ სახელმწიფოებს სათავეში ან ერთპიროვნული ლიდერი უდგას ან ელიტარული მმართველი ჯგუფი. ერთპიროვნული მმართველობა ავტოკრატიის, ხოლო ჯგუფური მმართველობა – ოლიგარქიის სახელითაა ცნობილი და ასეთ ჯგუფებს ზოგჯერ ხუნტასაც უწოდებენ. მათი ხელისუფლებაში ყოფნის ვადა არჩევნებით კი არ განისაზღვრება, არამედ – მითისა და ძალაუფლების სინთეზზეა დაფუძნებული. ერთის მხრივ, ხალხს მუდმივად უნერგავენ, რომ ხელისუფლებისადმი უტყვი მორჩილება მათი წმიდათაწმინდა მოვალეობაა, მეორეს მხრივ, მმართველები მუდმივ მზადყოფნაში არიან გამოიყენონ ძალა ყოველგვარი აჯანყების წინააღმდეგ და ნებისმიერ ფასად შეინარჩუნონ თავიანთი მდგომარეობა. ტრადიციულად ავტორიტარულ ხელისუფლებას სათავეში ხომ დიქტატორი დგას. იქ, სადაც ძალადობრივი ძალაუფლება დომინირებს პოლიტიკურ სისტემებზე, კონტროლს ახორციელებენ კასტები, რომელსაც სათავეში ვითომ მათი პირობითი ინდივიდი უდგას. ასეთი სისტემების რეჟიმი თავის ლეგიტიმურობას სამოქალაქო მმართველობის კორუმპირებულობით ხსნის და ასაბუთებს, რომ მხოლოდ მას ძალუძს წესრიგისა და სტაბილურობის შენარჩუნება, მაგრამ ავტორიტარული სახელმწიფოები ხომ ისეთ რეჟიმებს წარმოადგენენ, რომლებიც ძალაუფლების მცირეოდენ შეზღუდვასაც არ სცნობენ. მათი უმრავლესობა, უკეთეს შემთხვევაში, მხოლოდ ზედაპირულად ინტერესდება მოქალაქეთა კეთილდღეობით.
ავტორიტარი მმართველები ხელისუფლებაში ძირითადად ძალადობრივი გზით მოდიან. წინა ხელისუფლებას ჯერ ძირს უთხრიან, ხოლო შემდეგ სახელმწიფო გადატრიალების მექანიზმების მეშვეობით ამხობენ. ასეთ ქვეყნებში კი, ძირითადად, არაფერი არ იცვლება ხალხისათვის. ძალაუფლებაზე მონოპოლიის შენარჩუნება ავტორიტარული სახელმწიფოების მთავარ მიზანს წარმოადგენს.
ამ დროს რეპრესიული პოლიტიკა და ინსტიტუტები წესრიგისა და სტაბილურობის სახელით არის გამართლებული. თავიანთ ეგოცენტრულ პოლიტიკას ავტორიტარი მმართველები თავიანთი რეჟიმების წესრიგსა და თავდაცვაზე მუდმივი ზრუნვით ხსნიან.
ერთადერთი ლეგიტიმური მთავრობა კი ის არის, რომელიც სამართლიანობაზე, ხალხის ნებასა და საყოველთაო თანხმობაზეა დაფუძნებული.
ნათელია, რომ კეთილდღეობა, რომელიც დემოკრატიულ ქვეყნებთან ასოცირდება, ბევრს აღფრთოვანებისა და მიბაძვისაკენ უბიგებს. ბოლო ხანებში დემოკრატიული მოდელი უფრო და უფრო დიდ წარმატებას აღწევს, ავტორიტარიზმი გზას თანდათანობით დემოკრატიას უთმობს, თუმცა, ჯერჯერობით, ცალსახად დემოკრატიზაციის პროცესის შეუქცევადად გამოცხადება ნაადრევია.
დღეს, თავისი მრავალსაუკუნოვანი ისტორიის მნიშვნელოვან ეტაპზე, საქართველოს ხალხმა მიიღო ურყევი გადაწყვეტილება, აშენოს დამოუკიდებელი და თავისუფალი სახელმწიფო, სადაც გარანტირებული იქნება კანონის უზენაესობა, ადამიანის უფლებები, უსაფრთხოება, მოქალაქეების კეთილდღეობა და საბაზრო ეკონომიკა. დამოუკიდებლობა და თავისუფლება საქართველოს ხალხისათვის სასიცოცხლო მნიშვნელობის მქონე, ტრადიციული ფასეულობებია, რომლის ფუნდამენტური ღირებულებები ეროვნულ ფასეულობებსა და ტრადიციებზეა დაფუძნებული.
აქედან გამომდინარე, საქართველოს ეროვნული უსაფრთხოების კონცეფცია უნდა იყოს ფუძემდებლური დოკუმენტი, რომელშიც ასახული იქნება ქვეყნის უსაფრთხო განვითარების ხედვა, ფუნდამენტურ ეროვნული ღირებულებები და ეროვნულ ინტერესები, მასში აღწერილი უნდა იყოს ეროვნული უსაფრთხოების წინაშე მდგარი საფრთხეები, რისკები და გამოწვევები და უნდა ასახავდეს უსაფრთხოების პოლიტიკის ძირითად მიმართულებებს.
საქართველოს ხელისუფლება ეროვნული უსაფრთხოების კონცეფციის საფუძველზე უნდა ატარებდეს შესაბამის გრძელვადიან ღონისძიებებს, რომლებიც უზრუნველყოფს ფუნდამენტური ეროვნული ღირებულებების დაცვას და ეროვნული ინტერესების განხორციელებას ეროვნული უსაფრთხოების წინაშე მდგარ საფრთხეებზე, რისკებსა და გამოწვევებზე ადეკვატურად რეაგირებით.
ეროვნული უსაფრთხოების კონცეფციის საფუძველზე იქმნება ასევე, სხვადასხვა დარგობრივი სტრატეგიები და გეგმები. ეროვნული უსაფრთხოების კონცეფციის ცვლილებასთან ერთად ხდება ცალკეული დარგობრივი სტრატეგიებისა და გეგმების განახლებაც.
საქართველოს სამართლებრივი სახელმწიფოებრიობა უნდა ეფუძნებოდეს მის ფუნდამენტურ ეროვნულ ღირებულებებს, რომელთა დაცვა ასე აუცილებელია საქართველოს რესპუბლიკის არსებობისა და უსაფრთხოებისათვის, მისი მოქალაქეების უსაფრთხოებისა და კეთილდღეობისათვის.
საქართველოს რესპუბლიკის კანონიერმა და სამართლებრივმა ლეგიტიმურმა ხელისუფლებამ, ყველა არსებული კანონიერი საშუალებებით, უნდა იბრძოლოს და დაიცვას სამართლებრივ-სახელმწიფოებრივი ფუნდამენტური ეროვნული ღირებულებები: სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობა; სუვერენიტეტი; ტერიტორიული მთლიანობა; მის საშინაო საქმეებში სხვა ქვეყნების ჩარევის დაუშვევლობა; თავისუფლება; ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციითა და ადამიანის უფლებებისა და ფუნდამენტური თავისუფლებების დაცვის კონვენციით გათვალისწინებული უფლებები და თავისუფლებები; ჭეშმარიტად ეროვნულ-სახელმწიფოებრივი დემოკრატია და კანონის უზენაესობა; ქართველი ერისა და ქვეყნის ყველა მოქალაქის კეთილდღეობა, რომლისთვისაც და ცხოვრების ღირსეული პირობების შესაქმნელად, აუცილებელია სახელმწიფომ უზრუნველყოფს ქვეყნის ეკონომიკური განვითარება მისი მართვის გამჭვირვალე წესების საფუძველზე და ეფექტიანი სოციალური პოლიტიკის გატარება; ეროვნული პოლიტიკითა და საერთაშორისო სამართლით აღიარებულ ნორმებზე დამყარებული საერთაშორისო ურთიერთობების ჩამოყალიბება ყველა სახელმწიფოსთან; მშვიდობა სახელმწიფოსა და კავკასიურ-რეგიონული უსაფრთხოებისა და სტაბილურობის განმტკიცებაში.
საქართველოს რესპუბლიკის კანონიერმა და სამართლებრივმა ლეგიტიმურმა ხელისუფლებამ, ყველა არსებული კანონიერი საშუალებებით, ასევე უნდა იბრძოლოს და დაიცვას სამართლებრივ-სახელმწიფოებრივი, ფუნდამენტურ ეროვნულ ღირებულებებზე დაფუძვნებული ეროვნული ინტერესები: ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის უზრუნველყოფა, რისთვისაც უნდა გამოიყენოს მის ხელთ არსებული ყველა კანონიერი საშუალება იმ პრობლემების მშვიდობიანად და სამართლებრივად მოგვარებისათვის, რომლებიც შეიძლება წარმოიშვას საქართველოს ტერიტორიაზე კონსტიტუციური წესრიგის აღდგენის დროს; ეროვნული ერთიანობისა და სამოქალაქო თანხმობის უზრუნველყოფა, რათა მოქალაქეებს განუმტკიცოს კონსტიტუციის პატივისცემა და უზრუნველყოს საქართველოს მოქალაქედ მათი თვითიდენტიფიკაცია; როგორც სახელმწიფოს შიდა ადმინისტრაციული, ასევე კავკასიურ-რეგიონული სტაბილურობა; თავისუფლებისა და ჭეშმარიტად სახალხო დემოკრატიის განმტკიცება, რომელიც ხელს შეუწყობს თავისუფალი სამოქალაქო საზოგადოების, როგორც სტაბილურობისა და უსაფრთხოების უზრუნველყოფის მნიშვნელოვანი პირობის, განმტკიცებას; ქვეყნის სატრანზიტო ფუნქციის განმტკიცება, ენერგეტიკული უსაფრთხოება და სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი სახელმწიფოებრივი და რეგიონული ინფრასტრუქტურის განვითარება, რომელიც უკავშირდება საქართველოში სტაბილურობის განმტკიცებას, ქვეყნის ეკონომიკურ განვითარებას და მისი მოქალაქეების კეთილდღეობას; ქვეყნისა და კავკასიის რეგიონის ეკოლოგიური უსაფრთხოება, რამეთუ გარემოს დაცვის ხარისხი და ბუნებრივი რესურსების რაციონალური გამოყენება მჭიდროდაა დაკავშირებული საზოგადოებრივი უსაფრთხოებასა და ჯანდაცვასთან; საქართველოს, როგორც მრავალსაუკუნოვანი ისტორიისა და მდიდარი კულტურული მემკვიდრეობის მქონე სახელმწიფოს, კულტურული მრავალფეროვნებისა და ეროვნული თვითმყოფადობის შენარჩუნება; ტერიტორიული მთლიანობის ურღვევობა, საერთაშორისო ტერორიზმის, ქვეყნის სტაბილურობისათვის, სამხედრო ინტერვენციისა და მეზობელი ქვეყნებიდან არსებული კონფლიქტების გადმოდინების ხელყოფა, რადგანაც ტერიტორიული მთლიანობის დარღვევა არის მთავარი წყარო ზოგიერთი პრობლემისა, რომლებიც ძირს უთხრის ქვეყნის პოლიტიკურ, ეკონომიკურ და სოციალურ სტაბილურობას; კონტრაბანდისა და ტრანსნაციონალური ორგანიზებული დანაშაულებათა აღკვეთა; კორუფციასთან, არაჯანსაღ, ეკონომიკურ, ეკოლოგიურ, ენერგეტიკულ, ინფორმაციულ და სოციალურ გამოწვევებთან, ჯანმრთელობის დაცვისა და განათლების სისტემის დეგრადაციასთან, დემოგრაფიული მდგომარეობის გაუარესებასთან, უმუშევრობის მაღალ დონესა და უკიდურეს სიღარიბეში მცხოვრებ ადამიანთა რიცხვის ზრდასთან და სახელმწიფო მართვის არაეფექტიანი სისტემებთან ბრძოლა; ეროვნულ-სარწმუნოებრივ ფასეულობათა და სხვა ეროვნული, სამართლებრივ-ლეგიტიმურ ღირებულებათა დაცვა.
ამრიგად, საქართველოს ეროვნული უსაფრთხოების პოლიტიკის მიზანია დაიცვას ფუნდამენტალურ ეროვნულ ღირებულებებზე დაფუძნებული ეროვნული ინტერესები, უპასუხოს და გადაჭრას ქვეყნის წინაშე მდგარი საფრთხეები, ხელი შეუშალოს რისკებისა და გამოწვევების საფრთხეებში გადაზრდასა და არსებული საფრთხეების გაძლიერებას.
საქართველოს ეროვნული უსაფრთხოების პოლიტიკის მთავარი მიართულებები უნდა იყოს: სამართლებრივი სახელმწიფოს აღდგენა-აღორძინება, მისი ლეგიტიმური მართვის აღდგენა-გაძლიერება და ჭეშმარიტად ეროვნული, სახალხო და დემოკრატიული ინსტიტუტების განმტკიცება, რამეთუ საქართველოს რესპუბლიკის მოქალაქეების მტკიცე ნებაა, ააშენონ ეროვნული, სამართლებრივი, ლეგიტიმური, თავისუფალი და დემოკრატიული საზოგადოება, შექმნან კანონის უზენაესობასა და კანონის წინაშე თანასწორობაზე დაფუძნებული, გამჭვირვალე და ხალხის წინაშე ანგარიშვალდებული მმართველობის სისტემა, რომელიც იქნება ადამიანის უფლებებისა და თავისუფლებების გარანტი ქვეყნის ყველა მოქალაქისათვის. ასეთი პოლიტიკური სისტემა კი ქვეყნის შემდგომი განვითარების უმთავრესი საფუძველია; სახელმწიფო თავდაცვისუნარიანობის ამაღლება, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენა და ასევე, დროული და ეფექტიანი ნაბიჯები, რომლებიც მიმართული იქნება კონფლიქტების მშვიდობიანი, საერთაშორისო სამართლის პრინციპებზე დამყარებული მეთოდებით მოგვარებისაკენ, რათა სახელმწიფომ უზრუნველყოს თავის ტერიტორიაზე მცხოვრები ყველა ეთნიკური ჯგუფის სამოქალაქო, პოლიტიკური, ეკონომიკური, სოციალური, რელიგიური და კულტურული უფლებების დაცვა; იძულებით გადაადგილებულ პირთა, დევნილთა და ლტოლვილთა მათ კანონიერ საცხოვრებელ ადგილებში დაბრუნება და მათთვის უსაფრთხოების გარანტიების უზრუნველყოფა უნდა განხორციელდეს სამართლიანობის, თანასწორობის, ადამიანის უფლებების, თავისუფლებებისა და ეროვნულ-სახელმწიფოებრივი ინტერესების სრული დაცვითა და საერთაშორისო სამართლის პრინციპებზე დაყრდნობით; საგარეო პოლიტიკა და სტრატეგიული პარტნიორობა, უპირველეს ყოვლისა, კავკასიურ-რეგიონული და შემდგომ ყოველმხრივი მიმართულებით, საქართველოს ეროვნული უსაფრთხოების პოლიტიკის ერთ-ერთი მთავარი მიმართულება უნდა იყოს და მიზნად ისახავდეს საქართველოსათვის ხელსაყრელი საერთაშორისო გარემოს ჩამოყალიბებას; საქართველოს რესპუბლიკის ეკონომიკური, სოციალური, ეკოლოგიური, კულტურული მემკვიდრეობისა და ინფორმაციული უსაფრთხოების პოლიტიკა, რომელიც მიზნად ისახავს აუცილებელი ეკონომიკური პირობების შექმნას სახელმწიფოს ეროვნული უსაფრთხოების განვითარებისათვის.
ჟამთა ცვალებადობამ ბევრჯერ შეცვალა სახელმწიფოს საზღვრები, ქართულ სამეფოთა დინასტიები, კუთხე-ტომთა სახელწოდებები და ქართული ენის დამწერლობათა გრაფიკა, მაგრამ ღვთისა და ქართველი კაცის მედგარი და დაუოკებელი სამშობლოსადმი დიდი სიყვარულის წყალობით დღესაც არსებობს ქართული გენი, ენა, მამული და რწმენა.
დღესაც, ქვეყნის დაშლასთან, ეკონომიკის რღვევასთან, ხალხის გაღატებასთან, განათლების, მეცნიერების, კულტურის დაცემასთან ერთად, საქართველოს ემუქრება ყველაზე საშინელი საფრთხე – თავისი ეროვნული სახის დაკარგვა და უფრო მეტიც, ქართველი ერის, როგორც კულტურულ-ისტორიული ერთობის ფიზიკური გაქრობა.
საშუროა, ერის საყოველთაო თანხმობითა და საქართველოს სახელმწიფოებრიობის ისტორიული სამართლიანობისა და კანონიერების აღდგენის გზით, ქვეყნის სახელის, სიმბოლიკის, სახელმწიფო ენისა და ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული მოწყობის საკითხის გადაწყვეტა.
ისტორიული პროცესების განვითარების დიალექტიკა თავისთავად გვკარნახობს არსებულ წარმოდგენათა გარკვეული კორექტირების აუცილებლობას. ჩვენი სააზროვნო არსენალიდან დღეს ბევრი რამ საჭიროებს აუცილებელ სამართლებრივ გამოსწორებას, სულიერ ფასეულობათა სასწრაფო და გადაუდებელ გადარჩევა-გადაფასებას, რაც მომავალში ქართველი ერის ისტორიული მეხსიერების, დროთა მიერ ტრაგიკულად დარღვეული კავშირისა და `ჩატეხილი ხიდების’’ გამრთელების აუცილებელ წინაპირობად უნდა იქცეს.
ღვთის იმედად ყოფნა აუცილებელია, მაგრამ არც ჩვენ არ უნდა ჩამოვუშვათ ხელები.
საქართველომაც პირუთვნელად უნდა აღასრულოს თავისი სულიერი მისია კაცობრიობის წინაშე.
Комментариев нет:
Отправить комментарий